Tijden van conflict, crisis en oorlog hebben – hoe naar en beroerd ook – één immens voordeel: ze geven ongekende mogelijkheden tot spirituele groei. Zolang de bomen tot in de hemel groeien, alles voor de wind gaat en ons bedje gespreid is blijven we in onze comfortzone zitten. Wie denkt er aan (innerlijke ) ontwikkeling? Het is vaak pas door een crisis dat we onze blik naar binnen richten. Wat ging er fout? Wat heeft er toe geleid dat ik dit meemaak? Wat is de les of de uitdaging die het leven me hier biedt?
Persoonlijke groei is niet perse leuk. Het confronteert je met je blinde vlekken, schaduwkanten en onvolmaaktheden. Niet dat je perfect of verlicht moet worden, maar door schuring en confrontatie wordt je innerlijke diamant geslepen tot een prachtige edelsteen. Je kunt niets buiten je de schuld geven. Klagen heeft geen zin. Er is niemand – geen overheid, vijand, geheim genootschap of boze macht – die je dit aandoet. De volledige verantwoordelijkheid ligt bij jezelf.
Keerzijde van de medaille is dat het leven daardoor één groot avontuur wordt. In plaats van geleefd te worden, ga je zélf leven. Je haaalt eruit wat er in zit. Je kleurt buiten de hokjes, zonder dat je je af hoeft te zetten tegen het systeem. De wereld – met alles erop en eraan – is er voor jou om te groeien. Dat kantelt het perspectief volledig. Er is niets om tegen te vechten, hooguit vóór iets te vechten: jezelf, liefde, schoonheid, compassie.
Het betekent echter ook niet dat je volledig afkeert van de wereld, en op je figuurlijke berg of meditatiekussentje gaat zitten. Spirituele groei betekent niet alleen innerlijke ontwikkeling, maar je juist ook verbinden met de wereld en de mensen om je heen. Het is geen weg van A naar B, maar een kronkelend labyrint vol paradoxen, waarin je ook gigantisch kunt verdwalen. In veel spirituele tradities waarschuwen ze voor de valkuilen en gevaren op de weg. Je krijgt het niet voor niets.
Daarom wat reistips voor op weg.
1. VOLG JE HART. Luister naar de stille stem van je hart. Vele stemmen van ouders, school en (social) media geven wellicht goede raad, maar op de innerlijke weg is je hart het kompas. Wees trouw aan jezelf.
2. VERTROUW OP HOGERE LEIDING. Maak ruimte, tijd en stilte om naar je intuïtie of hogere leiding te luisteren. Neem iedere dag de tijd om een moment alleen met jezelf te hebben en met die innerlijke leiding contact te maken. Verbind je met het Web of Life.
3. KEEP IT SIMPLE. Soms lijkt spiritualiteit allerlei kunstige, dure of hoogontwikkelde technieken nodig te hebben om ergens te komen. Hoe extremer, hoe beter. De weg van het hart gedijt echter bij eenvoud. Maak het niet te moeilijk, en geloof niet alles wat geboden wordt. Als het te mooi is om waar te zijn, is het dat waarschijnlijk ook.
4. ONTLAST JEZELF. Om de weg van het hart te bewandelen, moet je niet teveel ballast bij je hebben. Met andere woorden: in plaats van steeds meer te kopen, doe dingen weg. Maak jezelf lichter. Matig je consumptie. De groei zit van binnen, niet van buiten.
1. VOEDT JE MET LIEFDE. Dat geldt zowel voor lichamelijke als geestelijke voeding. Verzorg je lichaam door gezonde, eerlijke voeding te nemen. Vermijd alcohol, vlees, drugs en andere stoffen die je bedwelmen of afleiden. Maar vermijd ook agressie, ophitsende Netflix-series en andere geestelijke kost die je op het pad van de dualiteit zet.
5. WEES VRIENDELIJK. De Dalai Lama vatte zijn geloof in één zin samen: ‘My religion is kindness’. Aangezien iedereen op aarde in hetzelfde schuitje zit is het belangrijk liefdevol, vergevingsgezind en compassievol te zijn. Dat lukt niet altijd, maar het is een goed streven.
6. VOLG JE EIGEN WEG. Ieder geloof, groep of richting biedt mogelijkheden tot groei en inzicht, maar kan eveneens leiden tot een ‘clubje’, een sekte of een doodlopende weg. Het kan goed zijn er een tijd ‘bij te horen’, je te voeden met kennis en wijsheid, één bepaalde groep of kanaal te volgen, maar er ook weer op tijd afscheid van te nemen.
7. KOM UIT JE HOOFD. Soms wordt spirituele groei nogal eens verward met kennis of begrip. We kijken eindeloos naar filmpjes, lezen boeken, volgen theorieën en luisteren naar spirituele leermeesters. Maar weten hoe het zit betekent niet dat je het ook kunt toepassen. De kunst is om het te doorleven en zelf te doen.
8. GIJ ZULT NIET DODEN. Op het moment dat de oorlogstrom wordt geluid, is dit een goeie reminder: ‘Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet’. Oftewel: maak van een ander geen vijand; biedt de andere wang aan. Durf te verliezen. Durf te sterven. Mensen die gefixeerd zijn op winnen, groei, beter, groter en meer zijn vooral bang voor de dood.
9. BECOME A SACRED WARRIOR. In tijden van oorlog roepen dat je vrede wilt, is nogal simplistisch. Je bent dan opnieuw tégen iets aan het strijden. Er is een alternatief: Wordt in plaats van een volgzame soldaat ‘a warrior of the heart’, a sacred warrior. Wat is jouw spirituele taak, jouw persoonlijke strijd of opdracht? Richt daar je energie op.
10. ENJOY THE JOURNEY. Geniet van de reis. Maak het niet te zwaar. Maak er geen marathon van. Blijf relativeren en houdt de humor erin. Neem momenten van ontspanning, tijden met vrienden en gelijkgestemden en vind jouw spirituele familie.
Beetje oefenen of gelijkgezinden ontmoeten?
Welkom op onze volgende retreat in Tomar, 16 – 20 april 2025.
Meer info vindt je op de pagina ‘events’ of klik in de rechterkolom