verslag van de actie rondom Internationale mannendag 2019
door Ton van der Kroon
Als we Hilversum binnenrijden krijg ik een stomp in mijn maag van angst. Ik rijd samen met Jan Roelofs, waarmee ik al jarenlang mannenworkshops geef, en Dirk Koops, assistent bij het afgelopen weekend. We komen rechtstreeks uit Orval en moeten naar een radiointerview op Een Vandaag Radio. Ik begrijp niet waarom ik zo bang ben, want Jan doet het interview.
We komen net van een van de meest intense en emotionele mannenworkshops die we ooit gegeven hebben. Een Belgische deelnemer omschreef het als een rit in de Vliegende Hollander met blinddoek om, waarin we als in een rollercoaster van de ene bocht in de andere vlogen. Zo veel diepe emoties werden geraakt bij de deelnemers, en nu, maandagochtend, ben ik blijkbaar zelf aan de beurt….
Het interview duurt 7 minuten, en niet een uur zoals ik had gedacht. Het is een kort nieuwsitem over internationale mannendag en Jan brengt het er goed vanaf. Zijn antwoorden zijn duidelijk, en hij is zelf tevreden. Ik kijk mee vanachter het studioraam en ben veel minder happy. Ik vind de vragen van de dame ouderwets cynisch: het mannenwerk wordt toch weer zo neergezet dat je er kromme tenen bij krijgt. Beetje neerbuigend en vernederend… Iets wat ik zo goed ken uit de eerste jaren van mijn werk. Toen konden de media er helemaal niet mee omgaan. Mannen die in een cirkeltje hun gevoelens delen, haahahahah! Mannenwerk lijkt wel een van de laatste taboes.
De afgelopen twee maanden hebben we een heel media offensief ingezet. De Heart of Men app was al een jaar klaar – voor Internationale mannendag 2018 – maar we waren er zelf nog niet klaar voor. Dit jaar krijg ik opeens zin en inspiratie om het alsnog in de wereld te zetten. Ik bel Jelle op, die de App gemaakt heeft, en hij verteld dat we direct aan de slag kunnen. Ik schrijf een artikel over mannen in deze tijd, en stuur het in oktober op naar zo’n honderd kranten, redacties, radio en TV. Eén krant reageert: Het Parool, maar die haakt later weer af. Ook Editie.NL reageert enkele weken later met een mailtje dat ze interesse hebben, maar ook daar hoor ik niets meer van. Helaas. Alles loopt dood.
Ondertussen begint de app te lopen. ‘Er doen al 35 mannencirkels mee!’ schrijf ik enthousiast op facebook. Op de zondag voor mannendag willen we proberen 100 mannencirkels te initieren, ieder op zijn eigen plek. Gezien mijn ervaring met mannenwerk lijkt het me onhaalbaar, omdat mannen niet zo gauw te porren zijn voor dit werk. Maar het grote enthousiasme waarmee gereageerd wordt doet Jelle en mij aansporen om alles uit de kast te halen. Ik stuur een oproep naar alle vrouwen om te vragen of ze ons willen helpen door hun echtgenoten, vrienden, broers, vaders en zonen te mobiliseren, en jawel: er komt opnieuw een grote impuls. We stijgen naar de 55 mannengroepen. Ook allerlei andere mannenwerkers in Nederland en Belgie doen mee.
Ik bel Jan. Die heeft geprobeerd vier artikelen te sturen naar de Volkskrant, Trouw, De Correspondent en NRC. Ook daar vangen we bot. Het is al jaren hetzelfde. Het onderwerp wordt steevast niet opgepakt. ‘Zal ik het nog één keer proberen?’ Opper ik. OK, een laatste maal stuur ik een mailing naar 100 redacties. Als ik op de verzendknop duw voel ik een enorme bevrijding. Het is volbracht. Dit keer weet ik dat we beet hebben. Er is nog een week te gaan, en het aantal mannengroepen is inmiddels gestegen naar 75. Twee dagen voordat we naar Orval vertrekken belt opeens Een Vandaag, televisie. De man vertelt dat-ie zelf ook mannenwerk heeft gedaan en het onderwerp serieus voor het voetlicht wil brengen. Godzijdank…
Ik stuur hem in eerste instantie door naar een grote mannenbijeenkomst van Jeroen de Hong in Nijmegen om daar te filmen, maar hij belt me later terug dat hij ook een interview met mij wil.
Nog 3 dagen te gaan en de teller staat inmiddels rond de 80 mannencrikels…Ik denk niet dat we de 100 gaan halen, maar hiermee ben ik al ontzettend blij. Wat een animo en betrokkenheid van iedereen, van mannen, vrouwen, mannenwerkers etc.!
Het televisie interview vindt plaats op de ochtend voordat ik naar Orval vertrek en verloopt prima. De programmamaker Sjoerd Fennema heeft goede vragen en ik kan kan in alle rust mijn verhaal doen. Als ik het over ‘afwezige vaders’ heb, beaamt de cameraman later dat hij het helemaal herkent, en vertelt zijn eigen verhaal. Zijn vader kwam uit Indonesië.
Tijdens het weekend krijg ik van Jelle enthousiaste berichten: de teller stijgt nog steeds… Naar 98. Niet te geloven. We zijn er bijna. Tijdens het mannenweekend stemmen we op zaterdagavond af op alle mannencirkels die de dag daarna gaan plaatsvinden. We zitten in een magisch en alchemistisch proces van individuele inzichten en collectief ontwaken.
Als we maandagochtend moe en tevreden naar Hilversum rijden hoor ik van Jelle de einduitslag van het weekend: er kwamen op zondag 99 mannencirkels bijeen! Hoe is het mogelijk: 99 cirkels.
Als ik ‘s avonds na het radiointerview thuis kom, voel ik me afgemat en nog steeds angstig. Ik durf s’avonds niet naar het televisie-interview Een Vandaag te kijken, bang dat ik alsnog publiekelijk wordt afgebrand. Ik vlucht naar de bioscoop. Maar terwijl ik in de bios zit komen de eerste sms-jes binnen: “prachtig interview!” “Mooi in beeld gebracht!” Er volgen steeds meer telefoontjes. “Mag ik je handtekening?” Grapt een vriend.
En dan voltrekt zich de grootste magie. Opeens zie ik op mijn telefoon dat die dag de 100ste mannencirkel ontstaan is! Niet via de heart of men app, maar op het voetbalveld. Ons Oranjeteam heeft zich uitgesproken tegen racisme en vormt een grote cirkel op de groene mat. Alle aspecten van het mannenwerk zie ik terugkomen: mannen die hun gevoel uiten, zich kwetsbaar opstellen; er is broederschap en verbinding in plaats van competitie; het gaat over rechtvaardigheid en inclusiviteit, in plaats van uitsluiting en verdeeldheid. Leiders spreken zich uit: Koeman maar ook Rutte. ‘Dit idiote gedrag moet stoppen.’ Mannen maken een vuist. We staan samen. Voor de waarheid, voor liefde, voor elkaar. In een cirkel. De honderdste cirkel.