HET BITTERE EINDE VAN HET PATRIARCHAAT

Overal in de wereld zien we hetzelfde patroon: autoritaire mannelijke leiders die koste wat kost hun macht willen behouden. Al brandt de hele wereld af, of gaat de halve bevolking de straat op om te zeggen dat-ie weg moet, Papa houdt stand. Het is de autoritaire vader die met de vuist op tafel slaat, wetende dat zijn tijd voorbij is, dat zijn vrouw hem niet langer steunt, en dat zijn zonen (en dochters!) inmiddels sterk genoeg zijn om zijn oude dominante gedrag niet langer te tolereren. Sterker nog: ze proberen hem met man en macht van zijn troon te stoten. Zijn tirannieke rijk is voorbij. Zijn wanhopig vasthouden aan de macht heeft geleid tot een wereld die één rokende puinhoop is. Maar hij zal de laatste zijn die dat toegeeft…

In de Griekse mythologie hadden ze voor dit patroon van de vader die zijn macht niet kwijt wil een verklaring: Het is het verhaal van oppergod Kronos die zijn zonen en dochters opeet uit angst zelf vermoord te worden. Hij voelt dat hij aan het einde van zijn macht is en dat zijn tijd is gekomen, maar dat gaat niet zonder slag of stoot. Zie hier de bittere eindstrijd van de Bolsonaro’s, de Trumps, Netanyahu’s, Johnson’s, Jinping’s en Loekashenko’s.

DRAMA
In ieder land en werelddeel speelt zich een ander drama af, maar het patroon is hetzelfde.
In Rusland tracht Poetin, die zichzelf tot 2036 aan de macht heeft geholpen, zijn jongere tegenstander Aleksej Navalny door vergiftiging uit de weg te ruimen. De jonge man vlucht naar Berlijn, waar hij bescherming krijgt van Mutti: Angela Merkel, die niets opheeft met de oude mannelijke leiders. Ze heeft er teveel van ervaren tijdens haar jaren in de oude DDR, waar het ‘mannelijke’ communisme ervoor zorgde dat de helft van Duitsland verpauperde tot een armzalige façade van machtsvertoon, parades, vlaggen en een systeem van onderdrukking en verraad.
Vlak naast Rusland – in Belarus – tracht de oude machthebber Lukashenko het hoofd te bieden aan duizenden vrouwen die de straat op gaan om zijn aftreden te eisen. Ook hij gooit de kinderen van de revolutie liever in de gevangenis om ze te martelen of dood te zwijgen dan om te luisteren naar de stem van verandering.
In Brazilië brandt Bolsonaro liever de hele Amazone plat dan toe te geven dat zijn beleid faalt en dat zijn leiderschap een ramp is voor het land. Als een oude blanke koloniaal beschimpt en vernedert hij de inheemse bevolking, neemt hun land en oerwoud af en verkoopt het aan de eerste de beste buitenlandse oliemaatschappij.
In Israël probeert Netanyahu op alle mogelijke manieren de aandacht af te leiden van zijn corruptie en van zijn afkalvende macht. Gewoonlijk deed hij dat door te wijzen op het levensgrote gevaar van Iran, of door Gaza nog maar eens te bombarderen. Dat deed het altijd goed vlak voor de verkiezingen. Nu lijkt het erop dat hij uit wanhoop het land opnieuw in lockdown heeft geplaatst om de protesten voor zijn huis te kunnen verbieden. Je moet wát als oude sluwe vos. Ironisch genoeg betekent het woord ‘Gaza’ precies waar de man bang voor is. Het hebreeuwse ‘Oz’ betekent kracht, maar (G-)aza is de vrouwelijke variant. Het betekent ‘vrouwelijke kracht’, en dat is precies wat de mannelijke patriarchen in hun hart voor vrezen. Als kleine jongens zijn ze o zo bang voor de macht van Moeders. Daar ligt ook de wortel van hun problematiek. ‘Kijk mam, hoe sterk ik ben. Ik zorg dat alles goed komt. Ik ben beter dan papa. Ik ben jouw Grote Sterke Man.’

NARCISME
Het is het narcistische gedrag van een zoon die zich sterker voordoet dan hij is en met zijn macho gedrag anderen probeert te imponeren. Het is een soort ‘buitenkant’ mannelijkheid – stropdas, pak, borst vooruit, kin omhoog – dat in zijn meest groteske en pijnlijke vorm wordt neergezet door Donald Trump. I am the greatest president, roept hij in alle toonaarden, terwijl het land in sneltempo af dreigt te stevenen op een burgeroorlog. De verdeeldheid en haat die hij heeft gezaaid zijn inmiddels zo buitensporig groot geworden dat iedereen vreest dat de aankomende verkiezingen uitlopen op een bloedbad. In zijn strijd om de mannelijke heerschappij probeert hij vrouwen te bashen en te degraderen en wist hij de potentiele eerste vrouwelijke president, Hillary, vakkundig uit het veld te slaan. Met leugens, halve waarheden en ‘grab hem by the pussy’ vecht hij om zijn mannetje te blijven staan. Hier zien we iemand die net als Scar uit de Leeuwenkoning, met de hyena’s als de republikeinen, machtige militairen en andere ‘white supremacists’, zijn land liever ten gronde ziet gaan, dan dat ze de macht moeten opgeven. Ze zullen vechten tot het bittere einde.

VIRUS
De lijst van voorbeelden is lang en pijnlijk en de gevolgen steeds groter.
In China probeert Xi Jinping de opstandige jongeren van Hong Kong met veel geweld onder de duim te houden en in te lijven bij het grote Chinese Rijk. Ook de Oeigoeren in het Westen en de Tibetanen in het zuiden hebben de absolute macht van het Rode Rijk ervaren en de Taiwanezen in het Oosten dreigen binnenkort hetzelfde lot te ondergaan. Marteling, opsluiting en het experimenteren met medicijnen op gevangenen zijn aan de orde van de dag. Iedereen die kritiek heeft, niet luistert of niet in het gelid loopt van de almachtige communistische partij moet er aan geloven.
Zo werd de jonge dokter die het corona virus al in december op het spoor kwam de mond gesnoerd. De jonge man stierf zelf aan de gevolgen van de epidemie in februari, en hij was niet de enige. Met alle macht trachtte China de oorzaak van het virus onder de mat te houden, uit angst voor gezichtsverlies. Niemand weet zeker hoe het virus is ontstaan, maar een onafhankelijk onderzoek zit er niet in. Ook de virologen en wetenschappers, die hun broodheer niet tegen de haren in willen strijken, bezweren hoog en laag dat het virus absoluut niet uit een van hun laboratoria kon komen, terwijl ze al jaren experimenteren met ‘man made’ virussen. Liever richten ze zich op allerhande medicijnen en vaccins, die veel geld in het laatje van Big Pharma brengen. Ook zij behoren tot de oude machthebbers die willens en wetens geloven in een oud reductionistisch wereldbeeld, dat wordt geregeerd door geld, macht en wetenschap. Dat de natuur – Moeder Aarde – haar eigen wetten heeft om de balans te herstellen wil er maar niet in.

CORONA OPSTAND
Overal ter wereld komen mensen inmiddels in opstand tegen de Corona maatregelen omdat ze voelen dat er iets niet pluis is, maar niemand weet wat. Misschien helpt het mondkapje wellicht tegen het verspreiden van bacillen en virussen, maar het staat evengoed symbool voor het monddood maken van iedereen die vraagtekens zet bij het beleid van de ‘experts’. Papa weet wat goed voor je is, zegt de staat, maar terwijl de tweede golf over de wereld raast, beginnen steeds meer mensen af te haken. Ze vertrouwen het zaakje niet, en door de constante stroom van desinformatie die via de social media de wereld in wordt gepompt wordt het wantrouwen en de onvrede alleen maar groter.
Sommige mannen – en enkele vrouwen – creëren in hun strijd tegen het patriarchaat liever een fictieve vijand – de Cabal of de Illuminati – dan de pijnlijke waarheid onder ogen te zien: “Luke, I am your father…’ De werkelijkheid is dichterbij en concreter en krijgt gestalte in managers en directeuren, captains of Industry, boardmembers van multinationals, politieke adviseurs, bankiers en misschien wel wijzelf. Pas als Darth Vader sterft ziet de jonge strijder het ware gezicht van zijn vader dat onder het masker schuil gaat.

THE GREAT CONJUNCTION
De grote verandering waarin we ons momenteel bevinden is ingrijpend en onomkeerbaar. Na tweeduizend jaar Vissentijdperk staat het Watermantijdperk te trappelen. Het ene tijdperk wordt opgevolgd door het andere. En dat is precies waar de oude mythe van Kronos en zijn kinderen over verhaalt. Kronos wordt ook wel Saturnus genoemd, de god van de Tijd. Zijn heerschappij wordt overgenomen door de nieuwe generatie goden onder aanvoering van Zeus oftewel Jupiter, zijn romeinse naam. Het toeval wil dat we dit jaar – 2020 – onder grote invloed staan van deze twee sterke planeten. Dat culmineert in wat astrologen noemen ‘the Great Conjunction’ een samenstand van Saturnus en Jupiter op 21 december 2020. Het is dan de eerste keer in een lange tijd dat deze conjunctie plaatsvindt in het horoscoopteken Waterman. Je zou kunnen zeggen dat de komende drie maanden de ultieme strijd is tussen de oude macht – Kronos/ Saturnus – en de nieuwe koning, Zeus/Jupiter. Deze bevrijdt uiteindelijk alle zonen – en dochters – die zijn vader verslonden had. Een nieuwe tijd breekt aan.

Met dat – astrologische – perspectief krijgen we een heel ander zicht op de wereldwijde strijd die zich momenteel voor onze ogen ontvouwt als een Shakespeariaans drama. De strijd moet gestreden worden en er moet een nieuwe balans tussen mannelijk en vrouwelijk gevonden worden, voordat de natuur en de aarde zich uiteindelijk kan herstellen. De oude macht zal verdwijnen, of ze wil of niet, maar de schade die ze aanricht met haar verschroeide aarde tactiek zal bepalen wat er overblijft van onze gehavende planeet. Hoe dan ook gaan we de pijnlijke consequenties dragen van een patriarchaat dat ver voorbij zijn houdbaarheidsdatum is.

DE NIEUWE ZOON
Wellicht is er nog een ander scenario, een verhaal dat in de Griekse tijd nog niet helemaal uitgeschreven was. Ook Jupiter kreeg de waarschuwing dat hij door een opvolger van de troon zou worden gestoten. Het was de zoon van Metis, broer van de wijze Athena, die zijn vader de macht zou ontnemen. In ‘Goden in elke Man’ betoogt Jean Shinoda Bolen dat de jonge god dat dit keer niet doet door strijd maar door compassie. Wellicht moeten we net als Luke Skywalker niet koste wat kost onze vader willen doden, maar hem zijn masker afzetten zodat we zien wie hij werkelijk is: een kwetsbare oude man, die ten prooi is gevallen aan de verleiding van macht, geld en status. Het is de wijze moeder, die dat al jaren wist en die uit liefde jarenlang de pijn en vernedering heeft verdragen. Zij heeft ondertussen haar kinderen, Athena en haar broer, voorbereid op hun nieuwe rol. Maar als de zoon opnieuw vervalt in de klassieke vadermoord, blijft het eeuwige patroon van wraak en vergelding in stand. Het is zoeken naar een nieuwe mannelijkheid, die daadkracht en compassie verenigt en die vrouwelijkheid en kwetsbaarheid niet langer als bedreiging ziet. Athena, symbool voor wijsheid, en haar niet bij naam genoemde broer – symbool voor compassie – die het nieuwe leiderschap gezamenlijk vorm zullen moeten geven.

Wellicht is er dan nog hoop voor de toekomst voor een mensheid die op dit moment met rasse schreden haar eigen vernietiging aan het bewerkstelligen is. De komende drie maanden – van 21 september tot en met 21 december – zullen allesbeslissend zijn in deze strijd tussen oud en nieuw.

Ton van der Kroon
auteur van ‘De Terugkeer van de Koning, het boek voor mannen over liefde, lust en leiderschap.’